Belgesel Önerileri
67 49 32 North:
​
Bu hafta belgesel önerisi olarak küresel ısınmanın kutuplardaki yaÅŸama yansımasını ele alan 2019 yapımı “67 49 32 North” ile karşınızdayız. Belgesel, bir yaban hayatı biyoloÄŸu olan Mathiew Dumond’un kutuptaki yaÅŸamını anlatıyor. Dumond, Fransa’dan Kanada’ya, Kungluk adında küçük bir kasabaya gidiyor. Kungluk’ta eÅŸi ve 5 yaşındaki oÄŸluyla birlikte 17 yıldır yaÅŸamasının sebebi ise orayı evi olarak benimsemesi. DeÄŸiÅŸen iklimin yerli halkın kültürünü, yaÅŸama biçimini nasıl etkilediÄŸini izleyebilirsiniz.
​
Cowspiracy: SürdürülebilirliÄŸin Sırrı
​
Yapımcılığını Kip Andersen ve Keegan Kuhn’un yaptığı 2014 yapımı bu belgeselde hayvancılığın çevreye etkisi ve çevreci örgütlerin bu konudaki politikaları sorgulanıyor. Belgeselde küresel ısınma, su kullanımı, ormansızlaÅŸma, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine sebep olan sera gazı emisyonları, hayvancılık endüstrisi, süt ve süt ürünleri endüstrisi konu ediliyor. Tüm ekosistemin bozulma nedenlerini araÅŸtıran Andersen, çevreci örgütlerle görüÅŸmeye çalışıyor ve hayvancılığın iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine etkisini anlamaya çalışıyor. Bitki temelli beslenmeye geçmek gezegeni kurtarmak için bir çözüm yolu olarak görülüyor.
​
Kübra, Toroslar'da Bir Åžakayık
​
Filmin yönetmeni Nurhayat Varol, Antalya Ürünlü köyüne ilk kez 2006’da, ODTÜ Mimarlık, Åžehir Planlama ve Sosyoloji bölümlerinden öÄŸretim üyelerinin olduÄŸu bir ekiple gidiyor. Köyün kendine has mimari yapısı olan evlerin yıkılacağına dair bir dilekçe yazılıyor. Bu ekip 5 günlük Kültür Köyü Projesi çalıştayı ile köyü inceliyor. 2007’de köye tekrar gelen Varol, köye yerleÅŸmeye karar veriyor. Köylülerle birlikte kendi kendine yetebilen bir hayatı yaşıyorlar. Bahçelerinde yetiÅŸtirdikleri maydanoz, nane, soÄŸan, sarımsak gibi sebzelerle; asmadan çıkan üzümlerden pekmez yaparak kendi ürünlerini üretiyorlar. Ä°klim krizinin etkilerini köy yaÅŸamında gözlemleyen Varol, ot çeÅŸitlerinin azaldığını söylüyor. VerdiÄŸi bir röportajda Varol, ‘yine de kendine yeten ve baÅŸka bir dünyanın mümkün olduÄŸunu söyleyen bir yaÅŸamı sürdürebiliyorum’ diyor. Bu süreçte Varol, 2018 yılında komÅŸusu Kübra Teyze’nin belgesel filmini çekiyor. DoÄŸal yaÅŸamı Kübra Teyze’nin yaÅŸamından bizlere aktaran Varol, köylülerin en iyi bildikleri iÅŸleri, yayla yaÅŸamını bırakıp neden terk ettiklerini sorguluyor.
​
6 Derece Dünyayı DeÄŸiÅŸtirebilir (Six Degrees Could Change The World)
​
National Geographic tarafından 2007’de hazırlanan ‘6 Derece Dünyayı DeÄŸiÅŸtirebilir’ belgeseli, iklim uzmanlarının her 1 derecelik artışın gezegenimize nasıl etkilerinin olabileceÄŸini anlatıyor. Her yıl artan sera gazı salımları ile küresel ısınmanın dünyayı nasıl deÄŸiÅŸtireceÄŸine dair senaryoları gözler önüne seriyor. Bu yüzyılda sıcaklık artışı 6 dereceyi bulursa dünya çok büyük deÄŸiÅŸikliÄŸe uÄŸrayacak. Eriyen buzullar, yok olan amazon ormanları, dengesiz hava koÅŸulları, 4 derecelik artışta okyanus sularının yükselmesi sebebiyle yaÅŸanabilecek seller ve kaybolan ÅŸehirler senaryonun içinde. Åžu anda sera gazı emisyonlarının durdurulması halinde gezegenin yıllık sıcaklık artışı 0,5-1 derece arasında artmaya devam edecek. Bu belgesel bizlere, 21. Yüzyılın en önemli gündeminin ‘iklim’ olacağını anlatıyor. Six Degrees kitabının yazarı Mark Lynas ve iklim uzmanı bilim insanlarının birlikte hazırladığı belgesel, iklim krizinin geç kalmayı affetmeyeceÄŸini insanlara anlatmaya çalışıyor.
​
Our Ark (2021)
Our Ark, Deniz Tortum ve Kathryn Hamilton’ın yönettikleri bir kısa belgesel. Dünyadaki her hayvanın 3 boyutlu hallerinin yapıldığı ve sanal bir Nuh’un gemisinin oluÅŸturulduÄŸu bir ÅŸirketin çalışmalarından ortaya çıkan belgesel, dünyayı yedekleme gayretinde. Our Ark, Sanayi Devrimi’nden bu yüzyıla dünyayı yaÅŸanmaz hale getiren insanlığın bu yedeklemeyle ne amaçladığını ve bu arÅŸivi kimin için yaptığını sorguluyor. Tortum ve Hamilton, gerçeklik kavramını tamamen deÄŸiÅŸtirerek bir simülasyonda yaÅŸadığımızı düÅŸündüren sanal dünyayı sorgulatmaya çalışıyor.
Bir Su Hikayesi - Cape Town Sıfır Günü'nün Önüne Geçmeyi Nasıl BaÅŸardı? - National Geographic
Dünyada yaÅŸanan kuraklık ile birlikte birçok ülke su kriziyle karşıya kalacak. Su krizinin kapıda olduÄŸu artık biliniyor. Yıllardır su kaynağına ulaÅŸmakta zorluk yaÅŸayan topluluklar da var. Bu toplulukların suya nasıl ulaÅŸmaya çalıştıklarını, iklim krizinin kendisiyle birlikte getirdiÄŸi diÄŸer krizlerle de mücadele etmeye çalışan ülkelerin "su" konusunda geliÅŸtirdikleri yeni yolları görmemizi saÄŸlayan bir belgesel. Ä°zleyince su krizinin somutlaÅŸmış örneÄŸini ve çözüm yollarını görmüÅŸ olacağız.
​
River Blue - Nehir Mavisi
DoÄŸayı en çok kirleten endüstrilerden biri olan moda endüstrisinin nasıl çevre kirliliÄŸine yol açtığını anlatan River Blue adlı belgesel, bu anlatımı nehirler üzerinden yapıyor. Nehir aktivisti Mark Angelo bu belgesel ile birlikte izleyiciye dünyayı dolaÅŸtırıyor. Belgesel anlatımını temiz su savunucusu olan ünlü aktör Jason Priestly gerçekleÅŸtiriyor. Belgesel, üretim bölgelerinde yapılan çekimlerde nehirlerin kirliliÄŸine ve bölge sakinlerinin yaÅŸadığı zorluklara dikkat çekiyor. 2017 yapımı belgeselde bölgedeki nehirlerin yüzde 60’ı kirli kabul ediliyor. River Blue belgeseli, tasarımcıları ve markaları iklim krizi ve çevre kirliliÄŸi hakkında farkındalıklı olmaya çağırıyor.
​
Siyah Kar
​​
YönetmenliÄŸini ReÅŸit Yüksel’in yaptığı Siyah Kar belgeseli, KahramanmaraÅŸ’ın ÇoÄŸulhan köyünde yaÅŸanan kül yaÄŸmuruna dikkat çekiyor. Belgesel, ÇoÄŸulhan köyünde kurulan termik santralın yöre halkını nasıl olumsuz etkilediÄŸini gözler önüne seriyor. Köylülerin üzerine yaÄŸan külün, kuÅŸaklar boyu onları nasıl kansere yakalanmasına sebep olduÄŸunu ve yaÅŸamlarını nasıl tehdit ettiÄŸini görüyoruz. Yüksel, bembeyaz kar tabakasının üstünde bizlere ölüm ve yaÅŸam zıtlığını gösteriyor. Para ve sermaye hırsından gözü dönen ÅŸirketlerin 38 yılda yöre halkını yerinden etmesi, kanser ve koah hastası etmesi; doÄŸayı, tarımı, hayvanları ve tüm ekosistemi zehirleyen fabrika dumanının sonuçları bu belgeselle birlikte insanın yüzüne su gibi çarpılıyor.
Barınak / Shelter
​
Barınak, Sürdürülebilirlik Adımları DerneÄŸi'nin hazırladığı, 8. Bozcaada Uluslararası Ekolojik Belgesel Festivali ve Sürdürülebilir YaÅŸam Film Festivali’nde gösterilen bir belgesel. Belgeselin yönetmenleri Umut SarıboÄŸa ve ÇaÄŸatay Ankaralı, yapay resiflerin suda yaÅŸayan canlılar için barınak olup olamayacağını sorguluyor. DoÄŸal resifler, omurgasız deniz canlılarının iskeletlerinden oluÅŸuyor. Yosunlar, algler, yengeçler, deniz kaplumbaÄŸaları gibi pek çok deniz canlısı resiflerde yaÅŸarken iklim krizinin deniz ekosistemini olumsuz etkilemesi nedeniyle tehlike altında. Ä°nsanlar tarafından inÅŸa edilen yapay resifler balık üretimini arttırmak için kullanılırken iklim krizine karşı bir çözüm olarak da kullanılabiliyor. Yapay resifler, sudaki ekosistemin çeÅŸitlenmesi için bir umut olabilir mi?
​
My Octopus Teacher
​
Güney Afrikalı belgesel yapımcısı, doÄŸa bilimleri uzmanı ve Sea Change Project’in kurucusu Craig Foster ve oÄŸlu Tom Foster’ın baÅŸrolünde yer aldığı My Octopus Teacher belgeseli 2020 yılında vizyona girdi. Craig Foster’ın bir okyanusta karşılaÅŸmış olduÄŸu ahtapot ile deÄŸiÅŸen hayatı belgeselin ortaya çıkmasına vesile olmuÅŸtur. Bir ahtapot yaÅŸamınızı tamamıyla deÄŸiÅŸtirebilir mi? Belgesel boyunca denizin altındaki yaÅŸam ile tanışmasından sonra aile, arkadaÅŸ ve yaÅŸama yönelik bakışı deÄŸiÅŸen Foster’ın öyküsüne ÅŸahit oluyorsunuz. Peki bir deniz canlısı size ne öÄŸretebilir? YaÅŸam, hayat, canlılar ve doÄŸa ile kurduÄŸumuz iliÅŸkiler bir deniz canlısı ile nasıl deÄŸiÅŸebilir ya da dönüÅŸebilir?
​
No Impact Man
​
Laura Gabbert ve Justin Schein’nın yönetmenliÄŸini yaptığı No Impact Man belgeselinde, 1 yıl boyunca bir deney yapılıyor. Amerika’da bir yazar olan Colin Beaven, ailesiyle tüketim hayatlarında büyük bir deÄŸiÅŸime gidiyor. 1 yıl boyunca karbon üretmeyen ulaşım yollarını tercih ederlerken, mevsiminde tüketebilecekleri sebze ve meyvelerle beslenmeye baÅŸlıyorlar. Beaven ve ailesi, atık üretmeyip gübre yoluyla dönüÅŸüme katkı saÄŸlıyorlar. Deneyin sonunda fark ediyorlar ki sürdürülebilir ekolojik bir yaÅŸam mümkün. Bu aile, tüketim alışkanlıklarını deÄŸiÅŸtirerek sadece 1 yılın sonunda çevreye ve doÄŸaya nasıl zarar vermeden yaÅŸadıklarını tüm insanlığa gösteriyor.
​
Burning (2021)
​
Eva Orner’ın yönetmenliÄŸini üstlendiÄŸi 2021 yapımı Burning belgeseli, 2019-2020’de Avustralya’da yaÅŸanan orman yangınlarını anlatıyor. Ä°klim krizinin olaÄŸanüstü doÄŸal afetlere sebep olmasını ve Avustralya’nın yaÅŸadığı bu felaketi derinlemesine inceleyen belgesel, medyanın nasıl bir konumda bulunduÄŸunu, hükümetin nasıl bir yol izlediÄŸini izleyicilere çarpıcı bir ÅŸekilde aktarıyor.
